TEMEL MÜZİK EĞİTİMİ
TEMEL MÜZİK EĞİTİMİ
MÜZİK TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ
Müziğin alfabesi notalardır
Nota: Seslerin yüksekliklerini (incelik/kalınlık) ve sürelerini göstermeye yarayan işaretlerdir.
Müziğin alfabesini, yani notaları öğrenmek için çeşitli çalışmalar yapmak gerekir:
Solfej: Notaları adlarıyla, sesleriyle ve süreleriyle okumaya denir.
Bona: Notaları sadece adları ve süreleriyle okumaya denir.
Müziği tek başına notalar oluşturmaz. Müzik eserleri, notaların zamansal organizasyonu ile anlam kazanır:
Ritim: En geniş anlamında, müziğin zaman içinde akışına denir.
Solfej çalışmaları notaların seslerini öğrenmemizi, bona çalışmaları notaların ritmik değerlerini öğrenmemizi sağlar.
Birçok müzikal gelenekte birden fazla değişik sesi aynı anda duyarız. Özellikle klasik batı müziğinde en az üç farklı sesten oluşan akorların oluşumu ve bu akorların yürüyüşleri (progression) armoniyi oluşturur. Bu metotta temel armoni bilgilerini belli bir seviyeye kadar işleyeceğiz.
Şimdi müziğin alfabesini öğrenmek için en temel bilgilerden başlayalım:
Porte (Dizek) (ing. staff): Müziğin yazıya dökülmesi için kullanılan ilk araç portedir. Beş paralel çizgi ve dört aralıktan oluşur. Notalar portedeki çizgilerin hem üstüne hem de aralarına yazılabilir. Portedeki notalar daha yukarı yerleştirildikçe, sesler tizleşir.
Anahtar(Açkı) (ing. clef): Anahtar portenin temel elemanıdır. Portenin başına yerleştirilir. Notaların adlandırılmasını sağlar.
Sol Anahtarı: Portenin alttan ikinci çizgisinden başlayarak çizilir. İkinci çizginin üzerindeki nota Sol adını alır. Sol anahtarı insan sesiyle yaklaşık frekanslarda ses veren enstrümanlar için kullanılır. Keman, gitar, flüt, bağlama, kaval, ud gibi enstrümanların notaları Sol anahtarı kullanılarak yazılır. ( 1. çizgi Sol Anahtarı kullanılmıyor )
Fa Anahtarı: Portenin üstten ikinci çizgisinden başlayarak çizilir. Üstten ikinci çizginin üzerindeki nota Fa adını alır. Fa anahtarı pes frekanslardaki sesleri yazmak için kullanılır. Bu sesleri Sol anahtarıyla göstermek çok fazla ek çizgi kullanımı gerektireceğinden, pes frekanslarda ses veren bas gitar, çello, kontrbas, piyano (sol el) gibi enstrümanların notalarının yazımı için Fa anahtarı kullanılır. ( 3. çizgi Fa Anahtarı çok kullanılmıyor )
Do Anahtarları : En yaygın türleri portenin alttan üçüncü ve dördüncü çizgilerine konur ve konuldukları çizgiye yazılan notalar "Do" adını alır. Do anahtarı orta frekanstaki sesleri göstermek için kullanılır. Viyola gibi çalgıların notalarının yazımı için Do anahtarı kullanılır. En yaygın Do anahtarları tenor ve alto anahtarlarıdır ( 1. ve 2. çizgideki pek kullanılmaz )
Nota: Seslerin yüksekliklerini (incelik/kalınlık) ve sürelerini göstermeye yarayan işaretlerdir. Hem Latin harfleriyle hem de aşağıda gösterildiği gibi hecelerle yazılır.
Oktav: Aynı ismi taşıyan iki ses arasındaki sekiz notalık aralığa oktav (sekizli) denir. İsimleri bir olan bu notaların yükseklik dereceleri ayrıdır.
Ritim
En geniş anlamında ritim, müziğin zaman içinde akışına denir.
Vuruş (ing. beat)
Bir şarkıya el ya da ayak vurarak eşlik ettiğimizde aslında o şarkının vuruşlarını veririz. Vuruş, müziği eşit zaman aralıklarına bölen düzenli ve tekrar eden birimlerdir. Vuruşlar bazı müziklerde (rock müziği, marşlar vs.) çok güçlüdür ve rahatlıkla hissedilir. Bazı müziklerde ise (bazı çağdaş klasik batı müziği örnekleri) belirsizdir.
Örneğin 'Daha Dün Annemizin' şarkısını ele alalım:
| Daha |
Dün An |
nemi |
zin |
Kolla |
rında |
Yaşar |
ken |
| | |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| işaretlerinin her biri bir vuruşu temsil etmektedir.
Nota Değerleri
Nota işaretleri, notaların sürelerine göre farklılık gösterir. Her bir notanın uzunluğunu vuruş sayısıyla ölçeriz. Aşağıdaki tabloda notaların kaç vuruş oldukları yani değerleri gösterilmiştir:
Notaların değerlerini vuruşlarla anlayabiliriz. Bir vuruşu ayağımızla vurduğumuzu düşünelim. Bir vuruş, ayağımızın aşağı inişi ve yukarı çıkışıyla ikiye bölünmüş olur. Böylelikle farklı nota değerlerinin vuruşları şöyle olur:
-Birlik Nota:
-İkilik Nota:
-Dörtlük nota:
-Sekizlik Nota:
Not: Yukarıdaki tabloda görüldüğü gibi, iki adet sekizlik nota yan yana gelirse yukarıdan iliştirilen bir çizgiyle birleştirilebilirler. Bu durum iki adetten daha fazla sekizlik notalar için de geçerlidir.
-Onaltılık Nota:
Not: Yukarıdaki tabloda görüldüğü gibi, iki adet onaltılık nota yan yana gelirse yukarıdan iliştirilen bir çizgiyle birleştirilebilirler. Bu durum iki adetten daha fazla sekizlik notalar için de geçerlidir. Örneğin yukarıdaki tabloda dört adet onaltılık nota birleştirilmiştir.
Sus Değerleri
Parça içerisinde enstrümanın ya da vokalistin sustuğu yerler sus (es) işaretleriyle gösterilir. Notalarda olduğu gibi her bir susun uzunluğunu da vuruş sayısıyla ölçeriz. Aşağıdaki tabloda susların kaç vuruş oldukları yani değerleri gösterilmiştir:
Bağ
Bir notanın nota değerini uzatmak için bağ kullanılabilir. Eğer yan yana duran iki nota, aynı sesi veriyorsa ve bağ işaretiyle birbirlerine bağlı ise, birinci nota ikinci notanın nota değeri kadar uzar.
Örnek 1:
Bu örnekte 4 vuruş değerinde La notası, 1 vuruş değerinde La notasına bağ işareti ile bağlanmıştır. Böylelikle La notası 5 vuruş uzunluğunda çalınacaktır.
Örnek 2:
Bu örnekte 2 vuruş değerinde La notası, 1/2 (yarım) vuruş değerinde La notasına bağ işareti ile bağlanmıştır. Böylelikle La notası 2,5 vuruş uzunluğunda çalınacaktır.
Örnek 3:
Bu örnekte 1 vuruş değerinde La notası, 1/4 vuruş değerinde La notasına bağ işareti ile bağlanmıştır. Böylelikle La notası 1,25 vuruş uzunluğunda çalınacaktır.
Nokta
Yanına konulduğu nota ve sus işaretlerinin sürelerini değerinin yarısı kadar uzatan işarettir.
Solfej: Notaları adlarıyla, sesleriyle ve süreleriyle okumaya denir.
Do Majör Gamı Üzerindeki Sesler: Kulak çalışmasına başlamak için ilk çalışmalarda Do Majör gamını merkez alacağız. Bu gam üzerindeki aralıkları öğreneceğiz (metodun ilerleyen kısımlarında Do majör gamı ve armonik yapısı ayrıntılı olarak incelenecektir). Bunu yapmak için bir yandan alıştırmalar yaparken, bir diğer yandan da popüler diyebileceğimiz melodileri ezberleyeceğiz.
1. Alıştırma:
Öncelikle Do Majör gamını aşağıdaki gibi çıkıp ineceğiz. Başlangıç sesi olarak Do notasını klavyenizden ya da iyi akortlanmış enstrumanınızdan verin. Sonra çalarak ve söyleyerek aynı anda aşağıdaki notaları okuyun. Bir sonraki aşamada ilk sesten sonra çalmadan doğru sesleri vermeye çalışın. Tiz Do'ya ulaşınca verdiğiniz ses ile doğru Do'yu karşılaştırın.
TÜRK HALK MÜZİĞİ MAKAMLARI
AMERİKAN MÜZİK OKULLARI
https://www.teoriegitim.com/amerikanin-en-iyi-muzik-okullari/
“Alaylı mı, mektepli mi” konusu hala sık sık tartışılır, özellikle müzik alanında… Bir işi deneyimleyerek öğrenmenin önemi yadsınamaz ama eğitim olmadan da olmaz. Hele hele söz konusu müzik eğitimiyse bu işi en iyilerinden öğrenmek gerek. İşte bu yüzden müzik eğitiminde en önde gelen ülkelerden olan Amerika’daki en iyi müzik okullarından birkaçını sizler için derledik
Müzik dünyasının Harvard’ı : Juilliard School ( New York )
Amerika’nın, hatta dünyanın en iyi müzik okulu Juilliard School, hemen her müzisyenin hayallerini süsler. Bu üne yakışacak şekilde, öğrenci alımı konusunda o kadar seçici ki son yıllarda yapılan başvuruların ancak %7’si eğitime kabul ediliyor. Ancak çok özel yetenekler bu okula girme hakkı kazanıyor. Örneğin 2016 yılında okula kabul edilen 6 yaşındaki Anwne Geng Juilliard, okul tarihindeki en genç öğrenci.
Ünlü Psycho film müziğinin bestecisi Bernard Herrman, tarihte Emmy, Grammy, Oscar ve Tony ödüllerinin hepsini kazanan 12 kişiden biri olan Marvin Hamlisch, 21. yüzyılın en büyük kemancılarından biri sayılan Itzhak Perlman Juilliard School mezunlarından birkaçı. Dünyaca ünlü oyuncular Kevin Spacey, Christopher Reeve, Jessica Chastain gibi isimleri ağırlayan okul, drama eğitimiyle de öne çıkıyor.
Curtis Institute of Music
Tamamen ücretsiz müzik okulu : Curtis Institute of Music ( Philadelphia, Pennsylvania )
Curtis Institute of Music, dünya sıralamalarında Juilliard School ile başa baş. Ancak onu listenin ilk sırasına çıkaran özellik 90 yıllık okulun tamamen ücretsiz olması.
%5’in altında kabul oranıyla da dünyanın en seçici müzik okulu olan Curtis Institute of Music, efsanevi yetenekleri mezun etmesiyle ünlü. Günümüzde çoğu mezunu dünyanın dört köşesindeki orkestraları yönetiyorlar. En ünlü mezunlarından bazıları: Batı Yakası Hikayesi’nin müziklerini besteleyen Leonard Bernstein, New York Filarmoni Orkestrası müzik yönetmeni Alan Gilbert, ilk operasını 11 yaşında yazan Gian Carlo Menotti, aynı zamanda Curtis Institute of Music’in CEO’su olan Roberto Diaz.
Lisansüstü müzik eğitimi almak isteyen buraya : Yale School of Music ( New Haven, Connecticut )
Yale School of Music son 10 yılda eski mezun bir milyonerin 100 milyon dolar bağış yapmasıyla öğrenciler için ücretsiz hale geldi. Yalnızca lisansüstü eğitim almak isteyen öğrencileri kabul etmesiyle ön plana çıkıyor.
New York’a yakın olduğu için çoğu öğrenci henüz okuldayken bu büyülü şehrin en özel yetenekleriyle tanışarak çevrelerini genişletiyor. Böylece Yale School of Music, dünyada en fazla profesyonel müzik hayatına giren mezuna sahip okul oluyor.
Oberlin Conservatory of Music
ABD’nin en eski müzik okulu : Oberlin Conservatory of Music ( Oberlin, Ohio )
1833’te kurulan Oberlin Conservatory of Music, Amerika’nın en eski müzik okulu sayılıyor. 600 civarında öğrencisiyle dengi okullardan 3 kat, hatta Berlee’den 8 kat küçük bir müzik okulu Oberlin. Sadece lisans öğrencilerine yönelik olması öğrencilerin opera yapımlarında rol kapma şansını arttırıyor.
Gelelim asıl konuya: Öğrencilerin % 90’ı okulun sunduğu burslardan yararlanıyor. Oberlin College ile işbirliği içindeki okul isteyen öğrencilere konservatuar ve Oberlin College arasında 5 yıllık çift anadal yapma şansı sunuyor.
Çağdaş müzik eğitiminin öncülerinden : Berklee College of Music ( Boston, Massachusetts )
Diğer müzik okullarının klasik müzik eğitimi vermeye yoğunlaştıkları bir dönemde çağdaş müziğe dayalı bir eğitim sistemiyle yola çıktı Berklee College of Music. 1945’te Boston’da özellikle caza yönelik eğitim vermek için kurulduğunda adı Schillinger House of Music’ti. Okulun sahibi olan Lawrence Berk ise 1954 yılında okulun adını oğlu Lee Berk’e bir ithaf olarak Berklee’ye çevirdi.
Berklee College of Music’in en önemli özelliklerinden biri sektörde online eğitime ilk geçen okul olması.
Eat, sleep and music! : Eastman School of Music ( New York )
Eastman School of Music’i diğer okullardan ayıran bir ayrıntı var: Hollywood geçmişi. Okulun kurucusu Kodak şirketinin sahibi George Eastman ve okulu kurma amacı ise sessiz filmler için müzik üretecek bir kuruluş oluşturmak. Yıllar içinde eğitimiyle ön plana çıkan Eastman şu an en önemli müzik okullarından biri olarak anılıyor.
Diğerlerine göre biraz pahalı bir okul ama kabul edilen her öğrenci bir şekilde farklı burs çeşitlerinden yararlanabiliyor. Müziği hayatın merkezine koyan okulun mottosu ise “Eat, Sleep, Music”
Harvard’la çifte diploma şansı : New England Conservatory
( Boston, Massachusetts )
Amerika Birleşik Devletleri’nin en eski bağımsız müzik okulu olan New England Conservatory, 1867’de Boston’da kuruldu. Özellikle klasik müzik ve jazz eğitimiyle öne çıkan okul, aynı zamanda Harvard Üniversitesi ile ortak çalışıyor ve öğrencilerine 5 yıllık bir programa katılarak çifte diploma alma şansı sunuyor. Okulun öğrenci skalası oldukça geniş. Anaokulundan doktoraya varıncaya kadar her yaştan öğrenci için programları mevcut.
Boston Senfoni Orkestrası’nın tamamına yakınının New England Konservatuarı öğrenci ve mezunlarından oluştuğunu da söylemeden geçemeyiz.
